Co to jest astygmatyzm? Objawy, przyczyny i leczenie

astygmatyzm fot. Adobe Stock
Astygmatyzm (niezborność) to zaburzenie układu optycznego oka. Osoba z astygmatyzmem widzi nieostro, kontury obiektów stają się rozmazane, a linie proste skrzywiają się.
/ 20.01.2020 12:04
astygmatyzm fot. Adobe Stock

Nazwa „astygmatyzm” pochodzi z greckiego i oznacza „bez punktu” (gr. stigma – punkt). Główną przyczyną zaburzeń widzenia u osób z astygmatyzmem jest bowiem brak skupiania promieni świetlnych w jednym punkcie. Inną, polską nazwą na to schorzenie jest niezborność.

Spis treści:

Co to jest astygmatyzm?

Astygmatyzm to zaburzenie układu optycznego oka. Nasze oko, mimo że to skomplikowany mechanizm biologiczny, podlega prostym prawom fizyki, a dokładniej optyki. Wszystkie elementy muszą być odpowiednio dopasowane, żeby obraz ogniskował prawidłowo na siatkówce oka.

U osób daleko- bądź krótkowzrocznych za wadę wzroku odpowiada długość gałki ocznej. W astygmatyzmie problem najczęściej leży w kształcie rogówki. Nie jest ona idealnie kulista, przez co obraz „rozprasza się” na siatkówce.

Rodzaje astygmatyzmu

Astygmatyzm jest niestety najtrudniejszą do korekcji wadą wzroku, a w dodatku często łączy się także z inną wadą – krótkowzrocznością lub dalekowzrocznością.

Astygmatyzm można podzielić na dwa rodzaje:

  • regularny,
  • nieregularny.

W tym pierwszym rogówka jest spłaszczona, ale zachowuje pewną symetrię. Tę wadę da się więc skorygować za pomocą szkieł cylindrycznych. W drugim typie astygmatyzmu, nieregularnym, powierzchnia rogówki jest nierówna. Wówczas do korekcji konieczne jest noszenie specjalnie dopasowanych soczewek kontaktowych.

Istnieje jeszcze astygmatyzm mieszany, gdy w zależności od płaszczyzny oko jest nad- lub krótkowzroczne.

Objawy astygmatyzmu

Typowymi objawami astygmatyzmu są:

  • nieostre widzenie,
  • kontury obiektów stają się rozmazane,
  • linie proste skrzywiają się,
  • punkty rozmazują i są widziane jako plamki.

Do pewnego stopnia astygmatyzm może być korygowany bez żadnych przyrządów – poprzez zmianę akomodacji oka, zwężanie bądź rozszerzanie źrenicy, a także przy pomocy ruchów głowy lub powiek. Męczy to jednak oczy i może powodować bóle głowy.

Przyczyny astygmatyzmu

Konkretna przyczyna tej wady wzroku nie jest znana. Niekiedy astygmatyzm może rozwinąć się w wyniku urazu rogówki i powstania blizn na jej powierzchni. Jednak w znakomitej większości przypadków astygmatyzm rozwija się jako cecha indywidualna i może się ujawniać w różnych etapach życia.

Test na astygmatyzm - sprawdź, czy masz tę wadę wzroku

Astygmatyzm u dzieci

Zwykle astygmatyzm u dzieci jest wrodzoną wadą soczewki lub rogówki. Jeżeli u małego dziecka – do 3. roku życia – duży astygmatyzm nie jest rozpoznany i korygowany, może dojść do niedowidzenia jednego lub obojga oczu.

Astygmatyzm - leczenie

Jeśli niezborność jest rogówkowa (i do 6 dioptrii), można ją leczyć za pomocą laserowej korekcji. Laserowa operacja astygmatyzmu polega na tym, że promieniem lasera nadaje się odpowiedni kształt rogówce (niejako przy okazji likwiduje się też wady mieszane, gdy astygmatyzm towarzyszy krótko- lub dalekowzroczności). Modelowanie trwa kilkanaście sekund i jest wykonywane w znieczuleniu miejscowym.

Korekcji laserowych nie refunduje NFZ. Cena operacji astygmatyzmu to ponad 2 tys. zł za oko. Podczas badań kwalifikacyjnych sprawdza się stan wzroku i poszczególnych warstw gałki ocznej oraz tzw. topografię rogówki, czyli jej kształt, ewentualne załamania lub nierówności. Te wszystkie dane są analizowane przez komputer, który programuje laser. Procedura jest więc wysoce skomputeryzowana, co obniża do minimum błędy ludzkie.

Więcej o chorobach oczu:Zaćma - opis choroby i szczegóły leczenia operacyjnegoNa czym polega jaskra i kto na nią choruje?Zwyrodnienie plamki żółtej - co warto o nim wiedziećDaltonizm - czy ślepota barw grozi tylko mężczyznom?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!